Алматы. 18 сәуір. 7kun.kz – Экономикалық еркіндік рейтингінде Қазақстан бір жыл ішінде бірден 18 позицияға төмендеп, 59-шы орынға тұрақтады. Бұл туралы «Мұра қоры» (The Heritage Foundation) зерттеу орталығы дайындаған әлем елдерінің экономикалық еркіндігі туралы есепте айтылған, деп хабарлайды Ranking.kz.

Экономикалық еркіндіктің индексі (Экономикалық еркіндіктің индексі) - тиісті рейтингті құрайтын экономикалық еркіндік деңгейін бағалайтын жиынтық көрсеткіш. Елдер төрт санат бойынша 12 сандық және сапалық көрсеткіштер бойынша бағаланады және сараланады:

1. заңның үстемдігі (мүліктік құқықтар, Үкіметтің адалдығы мен сатылмайтындығы, сот жүйесінің тиімділігі);
2. үкіметтік көрсеткіштер (мемлекеттік шығыстар, салықтық ауыртпалық, қаржылық әл-ауқат);
3. реттеудің тиімділігі (бизнес еркіндігі, еңбек бостандығы, ақша еркіндігі);
4. нарықтардың ашықтығы (сауда еркіндігі, Инвестициялар еркіндігі, қаржылық еркіндік).

Әр көрсеткіш бойынша елдерге 0-ден 100-ге дейінгі баллмен баға қойылады. Балл неғұрлым көп болса, экономикалық еркіндік деңгейі соғұрлым жоғары. Алынған нәтижелері бойынша мемлекеттер бес шартты топқа бөлінеді:

1. еркін экономика (100-ден 80 баллдан астам));
2. негізінен еркін экономика (70-тен 80 баллға дейін);
3. орташа еркін экономика (60-тан 70 баллға дейін);
4. негізінен еркін емес экономика (50-ден 60 баллға дейін);
5. еркін емес экономика (50 балдан төмен жинаған).

2019 жылғы рейтингке әлемнің 180 елі қатысты. Бірінші орынға 90,2 баллмен Гонконг орналасты. Екінші орында Сингапур - 89,4 балл. Жаңа Зеландия ТОП-3 қатарын аяқтайды - 84,4 балл. Жалпы, еркін экономикасы бар елдердің саны - алтау: көшбасшылар үштігі, сондай-ақ Швейцария (81,9 балл), Австралия (80,9 балл) және Ирландия (80,5 балл).

Қазақстан 2019 жылғы рейтингте 59-шы орынға ие болды, өткен жылмен салыстырғанда бұл 18 позицияға төмен (2018 жылы 41-ші орын). Жалпы баға 3,7 баллға, 69,1-ден 65,4-ке дейін төмендеді. Қазақстаннан бір саты жоғарыға 65,5 баллмен Словения орналасты. Ал 60-шы орынды Әзербайжан алды - 65,4 балл.

Бұл ретте ЕАЭО елдері арасында рейтингте тек Армения ғана жоғары нәтиже көрсетті - 47-ші орын. Қырғызстан мен Ресей сәйкесінше 79-шы және 98-ші сатыға жайғасты, Беларусь 104-ші орынға ие болды.

Қазақстан 64,5 баллмен орташа еркін экономикасы бар елдер тобына түсті. Елдің жалпы бағасына Үкіметтің адалдығы мен сатылмаушылығы, сот жүйесінің тиімділігі, мемлекеттік шығындар, қаржылық әл-ауқат, бизнес еркіндігі мен еңбек бостандығы сияқты көрсеткіштердің төмендеуі әсер етті.

Бұдан басқа, Қазақстан 12 көрсеткіштің ішінде тек төртеуінде жақсы балл жинады: мүліктік құқық, ақша еркіндігі, салық жүктемесі және сауда еркіндігі.

Айта кетейік, 2019 жылдың наурыз айының қорытындысы бойынша қазақстандық экономикада жұмыс істейтін кәсіпорындардың жалпы саны 288,3 мыңға жетті, бір жылда 8,8%-ға артты. Ал мемлекет ішінара қатысатын мемлекеттік кәсіпорындар мен кәсіпорындардың саны 0,8%-ға, 25,7 мыңнан 25,5 мың компанияға дейін төмендеді. Олардың үлесі 9,7%-дан 8,8%-ға дейін қысқарды.