Алматы. 26 қараша. 7kun.kz — Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі еңбек жанжалдарының қауіп-қатері аймағындағы 359 проблемалы педагогикалық кәсіпорындарды анықтады.

Ведомство басшысы Біржан Нұрымбетовтың айтуынша, қазіргі уақытта еңбек инспекторларының ұйғарымдарын сот орындаушыларының атқару құжаттарының тізіміне енгізу мәселесі шешіліп жатыр.

"Бүгінгі таңда Қазақстанда жалақы бойынша берешек 1,4 млрд теңгені құрайды. Ең үлкен қарыздар Нұр-Сұлтан, Алматы қалалары мен Ақтөбе облысына тиесілі. Жалпы, жалақы бойынша берешекке жол берген кәсіпорындарға 1,2 мың ұйғарым беріліп, айыппұл салынды. Қабылданған шаралар нәтижесінде 36 мыңнан астам қызметкердің құқықтары қорғалды, оларға 5 млрд теңгеден астам қаржы төленді", – деді ол.

Министрдің айтуынша, Қазақстанда еңбек қақтығыстары қаупі бар аймақта тұрған 359 проблемалық кәсіпорын анықталды. Олар Нұр-Сұлтан, Маңғыстау, Ақтөбе, Атырау облыстарында орналасқан.

«Соңғы жеті жыл ішінде еңбек жанжалдары үш еседен астамға қысқарды. Негізінен қақтығыстар мұнай-газ және мұнай сервистік кәсіпорындарда орын алды. Негізгі себеп – жалақыны көтеру, жергілікті және шетелдік қызметкерлердің еңбек жағдайлары мен тұрмысының теңсіздігі", - деп нақтылады ол.

Мемлекеттік еңбек инспекциясы мен прокуратура еңбекақы төлеудегі сәйкессіздік фактілері бойынша сәйкестілік пен тепе-теңдікті қамтамасыз етуге талаптар қояды.

"Сондықтан компаниялардың көпшілігі қазақстандық қызметкерлерге ақы төлеуді арттырады, бірақ шетелдіктердің жалақысын төмендеткен фактілер бар. Бұл жұмыс берушіге және оның қалай шешім қабылдағанына байланысты. Ең бастысы, ол бірдей лауазым мен орындалатын жұмыс кезінде еңбек ақысы тең болуы тиіс деген талапты орындауы керек", - деп атап өтті Нұрымбетов.

Бүгінгі таңда еліміздегі 2,2 мыңға жуық кәсіпорын шетелдік жұмыс күшін тартады.

"Шиеленістің аталған себептерін ескере отырып, 95 кәсіпорынды тексеру аяқталды. Нәтижесінде 930 еңбек көші-қон заңнамасын бұзу фактісі анықталып, жойылды, 474 жергілікті және шетелдік қызметкерлердің жалақысы түзетілді. Бұдан басқа, министрлік әкімшілік жауапкершілікті күшейтуге және шетелдік жұмыс күшін тартатын кәсіпорындарға жыл сайын тексеру жүргізуге бағытталған заңнамалық актілерге түзетулер әзірледі", – деді ведомство басшысы.

Оның пікірінше, еңбек жанжалдарының алдын алу құралдарының бірі - ұжымдық шарттар жасасу.

«Олар ірі және орта кәсіпорындардың 97%-ын қамтығанына қарамастан, еңбек жанжалдарының пайда болуы ұжымдық келісім-шарттардың мазмұнының төмен сапасын көрсетеді. Мұнда қызметкерлер бірлестіктеріне белсенділік танытуы керек", - деп атап өтті Нұрымбетов.

Министр, сондай-ақ, жұмыстағы жарақат туралы статистикаға тоқталды.

"Ағымдағы жылдың 10 айында, өкінішке орай, өндірісте 1 мыңнан астам адам зардап шекті, 129 адам қаза болды. Жарақаттанудың жоғары деңгейі тау-кен металлургия және құрылыс салаларының кәсіпорындарында байқалады. Өндірістік жарақаттанудың өсуі Ақмола, Жамбыл облыстарында және Нұр-Сұлтанда байқалады", - деп түйіндеді ол.