Редакция: +7 (777) 242 5522
Присоединяйтесь:

Дисней қалай медиагигантқа айналды?

Дисней қалай медиагигантқа айналды?
Бұдан басқа, корпорацияның құрамына бүкіл әлем бойынша 535 фирмалық Дисней дүкені, бейсбол және хоккей командалары, бірнеше журнал мен газет, кабелдік телевидениенің меншікті желісі кіреді. Бүгінде Дисней компаниясының құрамына көптеген кәсіпорындар кіреді, оның ішінде:

Touchstone. 1984 жылы құрылған және ұзақ уақыт бойы фильмдер шығарумен айналысты. Бірақ соңғы жылдары экрандарға жаңа шедеврлерді шығармай жүр;

Lucasfilm. 4,05 млрд долларға сатып алынды, содан кейін "Звездные войны" мен Индиана Джонс брендінің барлық құқықтары Диснейге өтті;

Marvel Entertainment. Бұл комикстің ондаған кейіпкерлерін пайдалануға және кинофраншиза жасауға мүмкіндік берді;

Records. Селена Гомес, Майли Сайрус және Хиллари Даф кіретін дыбыс жазу студиясы;

Pixar Studio. 7,4 млрд долларға сатып алынды, үш өлшемді графикалық мультфильмдер шығарады;

"Диснейленд" ойын-сауық парктері. Әлемдегі №1 ойын-сауық паркі. Олардың ең ірілері Франция, Қытай және АҚШ-та орналасқан.

Channel. Балалар арнасы;

Эй-Би-Си. Америкадағы рейтинг көшбасшы саналатын танымал теледидар желісі.

Бүкіл әлем бойынша кино саласындағы Disney-дің үлесі алғашқы орында. Мәселен, компания соңғы жылдан бері көшбасшылық орынды бермей келеді, 2018 жылы оның әлемдік кино нарығындағы үлесі 26 % , 2017 жылы 21,8 %, 2016 жылы 26,3 % болды. Уолт Дисней - арманын іске асырған америкалық адамның жарқын үлгісі. Ол 1901 жылы өте кедей ирланд отбасында дүниеге келді. Уолт Дисней 7 жасында көрші балаға өзінің жылқысының портретін салып беріп, алғашқы гонорарын (5 цент) алды. Сол кезде кішкентай Уолт қабілеті мен сурет салуға деген махаббатының болашақта мультфильмдер үшін үлкен мүмкіндік боларын білмеді. Сондай-ақ, 20-дан астам "Оскар" алуға және әлемдік мультимедиялық империяға айналар табысты компанияға айналады деп ойламады. [caption id="attachment_100783" align="aligncenter" width="600"] фото: The New York Times[/caption]

Брендтің пайда болуы және алғашқы табыстар

Walt Disney брендінің ресми тарихы 1923 жылы басталды. Осы жылы ағайынды Уолт пен Рой Дисней Голливудта "Disney Brothers Cartoon Studio" атты қарапайым анимациялық студияны ұйымдастырады. Сол кезде Уолт жас болғанына қарамастан жарнамалық роликтерді жасаған командада суретші болып жұмыс істеді. Жаңа студияның алғашқы фильмі 1924 жылдың наурызында прокатқа шықты. Ол "Алисаның теңіздегі бір күні" (Alice's Dayat Sea) деп аталды. Оның сюжеті Кэроллдың "Алиса ғажайыптар елінде" ертегісі негізінде жазылған. 1926-1927 жылдары студия басты кейіпкері Алиса болған мультфильмдердің толық сериясын жасады. Бірақ әлемдік атақ Уолт Диснейге басқа нәрсе әкелді. Бәрі 1927 жылы "Жолы болғыш Освальд қоян" (Oswald the Lucky Rabbit) мультфильмінен басталды. Уолт Дисней аңдардың кейіпкерлері танымал екенін көрді де, студияда осы бағытта жұмыс істей бастады. Бір жылдан кейін аңызға айналған Микки Маус оқиғалары пайда болды. 1928 жылы Микки тышқан алғашқы "Қайықшы Вилли" (Steamboat Willie) синхронды дыбысы бар сурет салынған фильмнің басты кейіпкері болды. Айтпақшы, Миккиді дыбыстаумен Уолт Дисней өзі айналысты. Мультфильм керемет табысқа ие болды. Одан әрі дамыту және кеңейту үшін ағайынды Диснейлер студиясына үлкен мүмкіндіктер ашты. Ал ағалары оларды пайдаланды.

Уолт Диснейдің инновациялық тәсілдері мен тамаша идеялары

Уолт Дисней керемет талантқа ие болды. Бұл мультипликаторға жүз пайызға өзін жүзеге асыруға мүмкіндік берді. Ал Уолт Дисней студия басшысы ретінде ерекшеленді. Мысалы, ол әрдайым анимацияда да, персоналды басқаруда да жаңа технологиялар мен инновациялық тәсілдерді енгізуге ұмтылды. Дисней студиясында  үш түсті технологиясы бойынша "Техниколор" атты алғашқы коммерциялық мультфильм жасалды. Бұл туынды кейін "Гүлдер мен ағаштар" ("Flowers and Trees") атауымен 1932 жылы шілдеде шығарылды. Әлемде алғаш рет Дисней студиясында мультипликаторларды қосымша ынталандыру жүйесі енгізілді. Олар компания басшыларына ұсынылған әрбір "жұмыс" идеясы үшін қосымша ақы алды. Кейіннен барлық ірі студиялар, соның ішінде Кеңес Одағы кезіндегі студиялар, мысалы, "Союзмультфильм" осы тәжірибені қабылдады. 83 минуттық "Ақшақар және жеті гном"  (Snow Whiteand the Seven Dwarfs) мультфилмімен жұмыс істеу кезінде көптеген инновациялық идеялар іске асырылды. Жұмыс процесі жылдам жүру үшін Дисней суретшілерді екі топқа бөлді. Алғашқы топтағы суретшілер басты кадрларды салды. Ал толықтырушы кадрларды аниматор-фазашылардың үлкен командасы салды. Бұл өте тиімді шешім болды. Уолт Дисней мультфильмдерді жасау кезінде идеяларды шатастырады. Мәселен, "Үйрек хикаялары" (Duck tales) мультсериалындағы ағайынды Гавс пен анасының прототиптері — 30 жылдары болған топтың мүшелері еді. Көпшілігі алғашқы анимациялық кейіпкер Микки Мауста - Уолт Дисней өзін-өзі түсіргенін айтады. [caption id="attachment_100784" align="aligncenter" width="594"] фото: Richard Bord/Getty Images Europe / zimbio.com[/caption]

Disneyland паркі

1940-50 жылдардың басында бірнеше толықметражды шедевр пайда болды. Көп бала мен ересек сүйікті кейіпкерлерінің қалай жасалатынын көруге келетін. Нәтижесінде, Уолт Диснейге тағы бір идея келді. Ол мульфильм кейіпкерлерінің көрерменге жақын болуы үшін ойын-сауық паркін салу керек деп шешті. 1954 жылы Уолт Дисней Жаңа Орлеанда 60 гектардан астам жерді сатып алып, Disneyland паркін құра бастайды. Бұл құрылысқа, жалпы алғанда 17 млн. доллар инвестицияланды. Жоба өте табысты болып, бірнеше жыл ішінде ақталды. Көп ұзамай парктің табысы киностудияның табыстарынан асып түсті. Диснейленд паркінде алкоголь сатуға болатын бір орын бар. Ол "Клуб 33" деп аталады және әлемдегі ең жабық орындардың бірі саналады. 1954 жылы парк құрылысы басталған кезде Уолт Дисней өзінің барлық жоспарын іске асыру үшін қаржыландыру жетіспеді. Сол кезде ол АҚШ-тың ірі корпорацияларына парктің аумағында олардың жарнамасын орналастыру үшін өз балақайларына айырбастау туралы ұсыныс жасады. Диснейлендтің алғашқы инвесторлары "Coca-Cola", "General Electric", "Kodak" және басқа да компаниялар болды. Олардың саны 33 болды, оның құрметіне клуб өз атауын алды. Бүгінгі күні клубқа тұрақты мүшелікке жарналарды төлеуге келісетін кез келген адам кіре алады. Бір нюанспен қарасақ – клуб мүшелерінің саны 487 адамнан аспайды, сондықтан кезекте кемінде 14 жыл тұру керек.

1966-1984 жылдар: Walt Disney Company үшін қолайлы уақыт болмады

1966 жылы Уолт Дисней қайтыс болды. Компанияны ағасы Рой басқаруды жалғастырды. Алайда көп ұзамай 1971 жылы ол да өмірден озды. Негізін қалаушылардың өлімі компанияға да әсер етті. Осы уақытта компания мультфильмдерінің аудиториясы айтарлықтай қысқарды. Нәтижесінде The Walt Disney Company табысы да күрт азайды. Бірнеше жыл бойы компания ойын-сауық паркінен алынған табыстың арқасында ғана өмір сүрді. Осы кезеңде өзін-өзі толық ақтаған танымал туындылар шығарылмады.

1984 жылдан бастап қазіргі күнге дейін

1984 жылы жағдай өзгерді. Бұл бизнесті Техас мұнай магнаттары сатып алды. Олар компанияның қаржылық істерін ретке келтірген тәжірибелі менеджерлерді жалдаған. Ал 1990 жылдары Walt Disney брендімен «Сұлу мен Құбыжық», «Арыстан патша», «Күлбике» сияқты шедеврлері жарыққа шықты. Компанияның жаңа дәуірі басталғанынан-ақ, Pixar студиясы елеулі бәсекелестік құра бастады. Көп ұзамай Walt Disney осы студиямен серіктестік қарым-қатынас жасады. Pixar креативті бөлігімен айналысты, ал Disney бұрынғыдай өз туындыларын шығаруды өзіне алды.

Ұлы мультипликатор Уолт Дисней қайтыс болғаннан кейін, іс қараусыз қалған жоқ. Ол іске асыруға үлгермеген мыңдаған идеяны қазір оның ізбасарлары іске асыруда. 2006 жылы The Walt Disney Company Стив Джобстың идеясымен құрылған - Pixar Animation студиясын сатып алды. 2012 жылы "Жұлдызды соғыстар" құқықтарымен бірге Lucasfilm кинокомпаниясы сатып алынды. Marvel Entertainment де Walt Disney Company-ға тиесілі.

The Walt Disney Company Доу-Джонстың беделді индексіне енгізілген. 2017 жылғы деректерге сәйкес, компанияның нарықтық капитализациясы 172,77 миллиард долларды құрады. Қазіргі уақытта компанияның негізгі фигуралары Роберт Айгер (SEO), Джон Пеппер (төраға) және Энн Свини (конгломераттың негізгі бөлімшелерінің жетекшісі) саналады.

Disney империясының қаржылық жағдайы мен болашағы әлі де бар екені қуантады. Ол бұрынғыдай жаңа технологияларды қолдануда белсенділік танытады. Империяның жаңа ойын-сауық паркетері де әлемнің түрлі елдерінде ашылуда.

Disney мультимедиалық империясының бәсекелестері

The Walt Disney Company сияқты медиагиганттың әлемде теңдесі жоқ. Тек соған ұқсастары бренд боп біріктірілген. Бірақ белгілі бір салаларында күшті бәсекелестері бар. Атап айтқанда, қарсыластары деп Time Warner, Viacom, Universal, News Corporation сияқты БАҚ-тың үлкен бірлестіктерін есептеуге болады. Бәсекелестерінің ішінде үлкен ауқымды студиялардан DreamWorks және 20th Century Fox-ты атай аламыз. Ойын-сауық парктері мен курорттық парктер саласында да қарсыластар бар. Олардың қатарына Cedar Fair LP, Six Flags, Blackstone Group жатады.

Ресейдегі Walt Disney брендінің тарихы

Ресей Федерациясындағы The Walt Disney Company бизнесі "Уолт Дисней Компаниясы ТМД" еншілес құрылымы арқылы жүргізіледі. Ол 2006 жылы құрылды. Бүгінгі күні Ресей бөлімшесіндегі жұмыстың негізгі бағыттары:
  • РФ аумағында Disney фильмдері мен мультфильмдерін кинопрокат ұйымдастыру;
  • лицензиясы бар DVD-дискілерді шығару;
  • теледидар, мобильді және сандық контентті дистрибуциялау;
  • баспа бизнесі;
  • Disney брендімен түрлі тауарларды лицензиялау;
  • ДК және танымал консольдер үшін ойындар өткізу.

Қазақстандағы Walt Disney брендінің тарихы

Компанияның өңірдегі бизнес көлемі бойынша Қазақстан Ресейден кейінгі екінші ел. Компания Қазақстанда тікелей және серіктестер арқылы жұмыс істейді.  "Меломан", Marwin компаниялары және "Болашақ" Корпоративтік қорымен бизнестің барлық бағыттарында, кинопрокаттан және лицензиялық бағдарламалар бойынша фильмдердің қазақ тілінде қайталанған көшірмелерін жасай алады. Голливуд кинофильмдерінің арасынан алғаш болып Walt Disney өнімдері қазақша дубляждала бастады. 2011 жылдан бастап  Қазақстанда дубляждың толық өндірісі құрылды. Бүгінде тәжірибе алмасу бойынша үлкен жұмыстар атқарылуда.

Жаңа жобалары

Қазір Disney стриминг сервисін қосуға дайындалып жатыр. Платформаның ресми атауы Disney+ болады. Бұл туралы компания 2018 жылдың қараша айының басында жариялады. Онлайн-кинотеатр және видео өнімдер сөресінен тұратын сервис Disney құрамындағы студиялар өндірген фильмдер мен сериалдардан, сондай-ақ National Geographic деректі фильмдерінен тұрады. 

Сондай-ақ, жаңа платформада Disney-дің болашақта шығатын өнімдерінің хабарландыруы болады. Disney плюске Netflix-ке эксклюзивті ұсынылған барлық контент өтеді. Сервис жазылу арқылы қолжетімді болады. Оның құны әлі белгісіз. Бірақ Disney басшысы Боб Айгер әдеттегіден айына $8-14 арзан болатынын мәлімдеді. Алғашқы жобалар қатарында "Жұлдызды соғыстар" әлеміне кіретін және "Кек алушылар" қаһармандары туралы шоулар бар.

Сондай-ақ Disney-дің тағы бір медиа саласының алпауыты Fox корпорациясын сатып алғаны белгілі. Мәміле құны - 71,3 млрд доллар.

Fox-пен жасалған мәміле нәтижесінде Disney компаниясы 21st Century Fox студиясын ғана емес, сонымен қатар 36 бағдарламаны қамтитын концерттің телевизиялық бөлімшесін де иемденді. Олардың ішінде "Симпсоны", "Родина", "Это мы" және "Американская семейка" сериалдары бар. Сондай — ақ, Disney FX және National Geographic кабельдік арналарын және ірі шетелдік провайдерлер - британдық Sky және үнділік Star активтерін өз меншігіне алды.

Похожие материалы