Алматы. 16 тамыз. 7kun.kz – Жаңартылатын энергия көздерін (ЖЭК) пайдалана отырып электр энергиясын өндіру бір жыл ішінде 30%-ға өсті. Бұл туралы energyprom.kz жазады.

Қазақстанда маусым айында атмосфералық ауаның ластану деңгейі өте жоғары елді мекендер қатарына 6 қала кірді: Нұр-Сұлтан, Алматы, Жезқазған, Теміртау, Ақтөбе және Атырау. Ластану деңгейі жоғары қалаларға Балқаш, Ақтау және Түркістан жатады. Елді мекендердегі атмосфералық ауаның ластануының жоғары және өте жоғары деңгейіне қала көлігімен автокөлік жолдарының көп болуы, өнеркәсіптік кәсіпорындар шығарындыларының таралуы және атмосфералық кеңістіктің төмен желдетілуі себеп болады.

Ағымдағы жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша қоршаған ортаны қорғауға бағытталған инвестициялар 53,5 млрд теңгеге жетті, өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 2,8 есеге (18,8 млрд теңге) артты.

Қоршаған ортаны қорғауға инвестициялар Қазақстанның 13 өңіріне бағытталды. Инвестициялардың ең көп мөлшері Атырау облысына келеді — 24,3 млрд теңге, олардың үлесі 45,5%. Сондай-ақ, көшбасшылар үштігінде Ақмола және Қарағанды облыстары — тиісінше 9 млрд және 4,5 млрд теңге.

Экологиялық ахуалды жақсартудың негізгі шараларының бірі атмосфераға шығарылатын шығарындыларды азайту, соның ішінде жаңартылатын энергия көздері желілерін кеңейту арқылы таза электр энергетикасына көшу болып табылады. Осылайша, «Қазақстан Республикасының ауқымды мақсаттармен «жасыл» экономикаға көшуі жөніндегі тұжырымдама қабылданды, оған сәйкес 2050 жылға қарай жаңартылатын энергия көздерімен электр энергиясын өндіру үлесі 50%-ды құрауы тиіс. 2020 жылға қарай үлесі 3%-ға, ал 2030 жылға қарай — 10%-ға жетуі тиіс. 2020 жылға дейін ЖЭК пайдалану жөніндегі объектілердің белгіленген жиынтық қуаты 1,7 мың МВт құрауы тиіс.

Қазіргі уақытта, 2019 жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша Қазақстанда жаңартылатын энергия көздерінің 75 нысаны жұмыс істейді, оның ішінде 16 жел станциялары, 23 күн электр станциялары, 34 су электр станциялары және 2 БиоЭС. 2019 жылдың екінші тоқсанының соңында жаңартылатын энергия көздері нысандарының жиынтық белгіленген қуаты 683,6 МВт құрады. Оның ішінде жел станциялары — 232 МВт, күн электр станциялары — 250 МВт, шағын СЭС — 200,3 МВт, биоэлектр станциялары — 1,3 МВт.

Бірінші жартыжылдықтың қорытындысы бойынша жаңартылған энергия көздері 826,4 млн кВт⋅сағ электр энергиясын өндірді — өткен жылмен салыстырғанда (635,1 млн кВт⋅сағ) 30,1%-ға артық. Ең көп электр энергиясы шағын ГЭС өндірілді: 377,1 млн кВт⋅сағ (бір жыл бұрын — 383,4 млн кВт⋅сағ). Жел электр станциялары өндірісті 48,5% - ға, 296,5 млн кВт⋅сағ-ға дейін арттырды (бір жыл бұрын — 199,6 млн кВт⋅сағ). Күн электр станцияларының электр энергиясын өндіру көлемі жылына 2,9 есеге артып, 151 млн кВт⋅сағ құрады (бір жыл бұрын — 52,1 млн кВт⋅сағ). Биогаз қондырғылары 1,8 млн кВт⋅сағ электр энергиясын өндірді.

ЖЭК дамуының нысаналы индикаторларына қол жеткізу үшін, сондай-ақ ЖЭК секторын жоспарлы дамытуды қамтамасыз ету үшін ҚР біртұтас электр энергетикалық жүйесінің мүмкіндіктерін ескере отырып ЖЭК жобаларын іріктеу бойынша аукциондық сауда-саттық тетігі енгізілді. Аукциондар тетігін енгізудің негізгі мақсаты — ЖЭК неғұрлым тиімді жобаларын іріктеу және ЖЭК объектілері өндіретін электр энергиясына нарықтық бәсекелестік бағаларды қалыптастыру.

2019 жылы іріктеуге жоспарланған белгіленген қуаттың жиынтық көлемі 255 МВт құрайды. Оның ішінде күн электр станциялары — 80 МВт, жел электр станциялары — 100 МВт, гидроэлектр станциялары — 65 МВт, биоэлектр станциялары — 10 МВт.

2018 жылы аукциондық саудаға әлемнің 9 елінен 113 компания қатысты. Жалпы қуаты 857,93 МВт болатын 36 жоба іріктелді, оның ішінде ЖЭС — 500,85 МВт, күн электр станциялары — 270 МВт, шағын СЭС — 82,08 МВт, биоэлектрстанциялар — 5 МВт.