ЛОНДОН – Өткен аптада Volvo шабыттандыратын хабарлама жасады: ол 2019 жылдан кейін бензин немесе дизельді отынды қолданатын автомобильдерді шығармайды. Volvo басшылары дәстүрлі көліктер болашақта тиімді болмайды деп санағаны шығар. Бірақ олардың ниеті қандай болса да, олардың шешімі кеңінен таралды. 24 сағат ішінде Франция президенті Эммануэль Макрон Францияда 2040 жылға қарай бензин және дизельді көліктерді сатуға тыйым салынатынын жариялады.

Volvo шешімі автокөлік өнеркәсібінде өзгерістер орын алып жатқанына растайды және климаттың өзгеруімен күресте оң жаңалық әкелді. Бірақ, ең бастысы, бұл шешім адамдар мен ұйымдардың әлі де басты қиындықтарды шешуде үлкен, батыл қадамдар жасауға қабілетті екенін көрсетеді.

Көптеген жаһандық проблемалардың арасында, антимикробтық препараттарға төзімділікке қарсы күрес (AMR) осындай серпінді міндеттемелерді аса қажет етеді. Өткен жылы Қытайдың Ханчжоу қаласында өткен топ саммитінде, G20-ның күн тәртібінде AMR-нің келуі осы мәселемен айналысқандар үшін үлкен жеңіс болды. Бірақ G20 басшыларының AMR бойынша 2016 жылғы мәлімдемесі батыл болмады, өйткені олар бағындырар биіктікті тым жоғары қоюды қаламады. Олар AMR-пен күресте ынта-жігермен іске кіріскен Германияның биылғы жылы G20-ға төрағалық ететінін білді және оның ортаға батыл ұсыныстарды салатынын күткен еді.

Гамбургте өтетін G20 саммиті қарсаңында мен Германия бұл үміттерді ақтай алмас деп алаңдай бастадым. Бірақ, Германия уәдесінен асып түсті. Гамбург саммитінің соңында шығарылған көлемді коммюнике AMR туралы күткеннен гөрі батыл мәлімдемені қамтыды.

G-20 көшбасшылары Бүкіл дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы, Біріккен Ұлттар Ұйымының азық-түлік және ауылшаруашылық проблемаларымен айналысатын органы және Дүниежүзілік жануарлар денсаулығын сақтау ұйымының AMR-ді шешудегі шараларын бұрынғыдай қолдайтындарын растады. Олар сондай-ақ маңызды үш бағыт бойынша елеуді қадамдар жасады: жаңа пайдалы препараттарын ауыл шаруашылығында пайдалану, оларға диагностика жасау және нарығын қолдау. Осы үш бағыттың әрқайсысында серпінді міндеттемелер үшін нақты мүмкіндіктер бар.

Ауыл шаруашылығында G20 елдері ветеринариялық медицинадан тыс антибиотиктерді пайдалануды шектеуге уәде берді. Америка Құрама Штаттары және Қытай мен Үндістан сияқты ірі елдерде антибиотиктер қазіргі кезде адамдардағы инфекцияларға қарсы күресуден гөрі ауыл шаруашылығында өсіп-өнуді ілгерілету үшін көп қолданылады. Еуропалық Одақ бұл тәжірибеге тыйым салғанына он жылдай болды, бірақ оның саясаты жаһандық деңгейде таралмады, өйткені негізгі азық-түлік өндіруші елдердің мүдделері жолда тұрды.

Дегенмен, АҚШ пен Бразилия сияқты елдерде қазірдің өзінде өздерінің «Volvo сәттері» болуы мүмкін: саясаткерлер азық-түлік өндірушілеріне қандай істерге рұқсат берілетінін және рұқсат берілмейтінін айтса ғана болғаны. Және жеке сектор да осы майданда көшбасшылықты көрсетуі керек. Азық-түлік өндірушілері мен бөлшек саудагерлері Девондағы бекон өндірушісінің ізін жалғастыруы керек, ол жақында ғана антибиотиктер салынбаған шошқаларды қолдануға бел буды. Walmart, Asda, Tesco және басқалар солай істей ме екен?

AMR-ға қарсы соғысты жеңу үшін біз антибиотиктерді бәріне тәттілер сияқты үлестіруді тоқтатуымыз керек. Осы мақсатта бізге антибиотиктің тағайындалуы және қолданысын өзгерту үшін жаңа технологиялар мен басқа да шаралар қажет. Мысалға, мен төрағалық еткен AMR-дің шолуында біз дамыған елдерде 2020 жылға қарай антибиотиктер тағайындалғанға дейін белгілі бір диагностикалық зерттеулер жүргізуін талап еттік.

Осындай саясатты қабылдау арқылы кез-келген дамыған мемлекет қазір өзін әлемдік көшбасшы ретінде қалыптастыра алады. Осылайша, осындай технологияларды қолдайтын компаниялар қажетті диагностикалық технологияны қолжетімді бағамен сата алады немесе фармацевтикалық компаниялар жаңа грамтеріс антибиотиктерге толықтыру ретінде қолдана отырып, олардың шектен тыс қолданысын шектеу үшін осындай препараттарды жоғары бағамен сатуы керек.

Қандай фармацевтикалық компания өз саласының Volvo немесе Tesla болады? Егер бір компания ДДҰ-ның шұғыл басымдықтар ретінде белгілеген антибиотиктерге төзімді патогендерді жеңу үшін жаңа препараттарды әзірлеуді қолына алса, онда ол өздерінің тоқсан сайын пайдасы туралы ғана ойлайтын компанияларды көнігу көйлектерінен босап, өзгерулеріне мәжбүр етеді.

AMR туралы шолуда біз AMR дағдарысын бір ұрпақ өмірі мерзімінде шеше алатын 27 шараларды ұсындық. Дегенмен, осы онжылдықта АҚШ-тың үш фармацевтикалық өндірушілері өздерінің акцияларын қайта сатып алу үшін осы шараларға керек мөлшерден көбірек қаражат жұмсады. Фармацевтикалық компаниялар негізінен бухгалтерлік істер басқарушылары, сосын ғана дәрілік препараттар өндірушілеріне айналды. Біреу бұл модельді өзгертуі керек.

Шолу сондай-ақ инновацияларды ынталандыру үшін нарыққа кіруді қолдауға арналған сыйлықтарды ұсынды. Егер ірі фармацевтикалық өндірушілер антибиотиктерді зерттеуге маңызды инвестициялар жасайтын болса, олар жаңа дәрі-дәрмектерді дамытудағы қазіргі жағдайды айтарлықтай жақсарта алар еді. G20-ның ұсынған «Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық ынтымақтастық орталығы» осы мақсатта жұмыс жасауға көмектеседі деген үміт бар. Өнеркәсіп біріккен кезде ғана AMR бензин мен дизельді автокөлік жолын қуа алады.

Автор туралы: Джим О’Нил - Goldman Sachs Asset Management бұрынғы төрағасы және Ұлыбритания Қазынашылығының бұрынғы сауда бойынша хатшысы, Манчестер университетінің құрметті экономика профессоры, британдық үкіметтің микробқа қарсы препараттардың төзімділігіне байланысты шолуының төрағасы.

Авторлық құқық: Project Syndicate, 2017. www.project-syndicate.org