2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қытайда автокөлік экспортын реттейтін жаңа талаптар енгізіледі.

ҚХР Сауда министрлігі жариялаған құжатқа сәйкес, шетелге жөнелтілетін көліктерге бақылау күшейтіледі. Бұл өзгерістер қытайлық автокөлікті арзан бағамен алып келген қазақстандық сатып алушыларға да тікелей әсер етпек.

Негізгі өзгерістер қандай?

Жаңа ережеге сай, тіркелгеніне 180 күн толмаған жаңа автокөліктерді өндірушіден арнайы рұқсатсыз экспорттауға тыйым салынады. Зауыт беретін хатта көлік экспортталатын ел және ол елдегі ресми сервистік орталықтардың бар-жоғы көрсетілуі тиіс. Бұл талап жаңа көліктерді «қолданылған» деп рәсімдеп, «сұр» схема арқылы экспорттаудың жолын кесуге бағытталған.

«Известия» дерегінше, дәл осындай жаңа көліктер ТМД елдеріне көбіне шағын импорттаушылар арқылы жеткізіліп келген. Енді сатып алушыларға екі таңдау қалады:

– не көлікті экспорттауға дейін 6 ай күту,
– не өндірушіден ресми мақұлдау алу.
Бұл қосымша шығын мен уақытты қажет етеді.

Сонымен қатар құжаттық бақылау күшейтіледі: экспортталатын көлік туралы ақпарат тіркеу деректерімен толық сәйкес келуі тиіс. Қателік жіберген немесе жалған мәлімет берген компаниялар экспорт құқығынан айырылуы мүмкін.

Жаңа талаптардың бірі – сервистік қолдау: экспорттаушы компания көлік жөнелтілетін елде қосалқы бөлшектер мен техникалық қызметтің болуын қамтамасыз етуі керек.

Нарыққа қалай әсер етеді?

Сарапшылардың айтуынша, 2026 жылдан кейін Қытайдан «сұр» жолмен жеткізілетін көліктердің үлесі айтарлықтай қысқарады. Нарық құрылымданып, ресми импорттаушылардың рөлі күшейеді. Ал шағын жеткізушілер үшін 180 күндік кідіріс пен қосымша шығындар бизнес жүргізуді қиындатуы мүмкін.

Қазақстандықтар нені ескеруі керек?

Жаңа ережелер бұрынғыдай еркін әрі икемді экспорт жүйесінің аяқталғанын көрсетеді. Оның орнын қатаң бақылау, міндетті сервис және нөлдік жүріспен келген көліктерді «сұр» схемалардан нақты айырып тұратын жүйе алмастырмақ.

Бұл Қазақстанға көлікті бұрынғыдай арзан бағамен әкелуді күрделендіреді, бірақ нарықтың ашықтығы мен болжамдылығы артады.