
Құжат 20 қазанда өтетін Еуроодақтың энергетика кеңесі отырысында қаралады. Көптеген мүше мемлекеттер Ресейден газ импортын тоқтату саяси мақсатын қолдап отыр.
Кейбір мемлекеттер тыйымды орындау тетіктерін жеңілдетуді ұсынғанымен, көпшілік бұған қарсы шыққан. REPowerEU жоспарының мәтіні 15 қазанда қайта талқылануы мүмкін, алайда дереккөздің айтуынша, құжат қосымша түзетусіз-ақ министрлер талқылауына жіберілуі ықтимал. Сол күні, 8 қазанда, Reuters агенттігі де дипломатиялық дереккөздерге сілтеме жасап, Еуроодақтың Ресей мұнайы мен газынан 2028 жылға дейін толықтай бас тарту жоспары мақұлданғанын хабарлады.
Ресей энергоресурстарынан бас тарту 2028 жылға дейін жүзеге аспақ
Reuters дерегінше, 8 қазанда өткен жабық есік жағдайындағы кездесуде елдердің тұрақты өкілдері жоспарды министрлерге бекітуге жолдау туралы келісті. Бұл шешім 20 қазандағы министрлер жиынында ресми түрде мақұлдануы тиіс. Құжаттың қабылдануы үшін ЕО елдерінің 55 пайызы, яғни білікті көпшілік дауыс беруі қажет. Венгрия мен Словакияның қарсылығына қарамастан, басым көпшілік елдер бастаманы қолдап отыр.
Маңызды мәселелердің бірі – Еуроодақ порттарына жеткізілетін сұйытылған табиғи газдың (СТГ) шыққан тегін анықтау. ЕО ресейлік газды үшінші елдер арқылы әкелуге жол бермеу үшін алдын ала және кедендік тексерулерді күшейтпек.
Жоспарға сәйкес, Ресей газын импорттауға тыйым салу біртіндеп енгізіледі:
• 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап – жаңа келісімшарттар бойынша;
• 2026 жылдың 17 маусымынан – қысқа мерзімді келісімдер бойынша;
• 2028 жылдың 1 қаңтарынан – ұзақ мерзімді келісімшарттар бойынша.
Сонымен қатар, Ресей мұнайын әлі импорттап отырған Венгрия мен Словакия 2028 жылға дейін ұлттық бас тарту жоспарларын әзірлеуге міндеттелмек.
Қазіргі таңда Ресейден жеткізілетін газ көлемі ЕО импортының 12 пайызына тең. Ал 2022 жылы бұл көрсеткіш 45 пайыз болған. Сарапшылардың пікірінше, Ресейдің энергия тасымалына тыйым салу Мәскеуді қаржылық табыстан айырып, соғысты қаржыландыру мүмкіндігін азайтуға бағытталған.