Мобильді қосымшада Қазақстанның киелі аймақтары туралы мәліметтер қазақ, орыс, ағылшын, қытай және түрік тілдерінде жинақталған. Бағдарламаның басты ерекшелігі – оффлайн режимде де жұмыс істейтіндігінде.

7kun "Тарихи жол" мобильді гидін жасаған AVSoftware компаниясының даму бойынша директоры Арман Маратұлынан мобильді қосымша туралы толығырақ сұрап білді.

 - "Тариxи жол" мобильді қосымшасы қандай қызмет атқарады?

 - Мобильді қосымша жасаудағы басты мақсатымыз – халқымыздың тарихи-мәдени жерлерін жаңғырту, AR және VR сияқты заманауи технологияларды пайдалану арқылы тарих пен жаңа технологияны біріктіру, қосымша арқылы белгілі бір аймақты тануға деген қызығушылықты арттыру.

Біз "Тарихи жол" қосымшасында кез келген объект туралы тек тексерілген ақпараттарды ұсынамыз. Ертеден келе жатқан ауыздан ауызға деген ұғым нақты ақпаратты азайтады және кейбір деректерді өзгеріске ұшыратады. Сондықтан, еліміздің тарихи аймақтары туралы ақпаратты бұрмаламай беруді мақсат еттік. «Тарихи жолда» қолданылған ақпараттың барлығын бізге мәдениет басқармасы және туризм басқармасы береді.

AR технологиясын қолдана отырып адамдарға аудио гид дайындадық. Біздің еліміздегі басты мәселелердің бірі – шетелдік туристерді елге тарту. Шетелден келген қонақтарды тарихи орындармен таныстыратын, көп тіл білетін, жол бастап жүре алатын мамандар тапшы екені айтпасақ та белгілі. Бар болған күннің өзінде қалтаға салмақ салады. "Тарихи жол" қосымшасы бір емес, бірнеше қызметті қатар атқара алады.

Сонымен қатар қосымшаға геолокация енгізілген. Бағдарламаны туристік нұсқаулық ретінде пайдалануға да болады. Нұсқаулықта тек туристік объектілер ғана емес, қонақ үйлер мен мейрамханалардың тізімі мен солар туралы ақпарат бар. Барған объектілер бойынша пікір қалдыруға болады. Қосымша қолданушылары Қазақстан тарихына терең бойлап, тарихи кейіпкерлердің арқасында ақпаратты жылдам қабылдай алады.

 - Мұндай қосымша жасау туралы идея қалай туды?

 - AVSoftware компаниясында әр апта сайын жоспарлы кездесу өтеді. Бір кездесуде үкіметтік проблемаларды шешу жолын қарастырдық. Мемлекет пен ел тұрғындары үшін, туризмді дамытуға не істей аламыз деп ойландық.

Елімізде «Рухани Жаңғыру» және «Digital Kazakhstan» дейтін бағдарламалар бар. Екеуі де мемлекеттік бағдарлама. Мобильді қосымша осы бағдарламалар аясында жасалды. Жаңа технологиялардың көмегімен тарихи маңызы бар аймақтардағы әр объектіні сандық түрде айқындап, оны дұрыс пішімде беруге тырыстық. Халқымыздың мәдениеті мен тарихын жаңа технологиялармен үйлестіргеннің нәтижесінде қолданушылар синергетикалық әсерге ие болады.

 - Қосымшада қандай тариxи жерлер мен ескерткіштер туралы ақпарат бар?

 - Қазіргі таңда "Тарихи жол" мобильді қосымшасына Шығыс Қазақстан облысындағы 42 объект, Жамбыл облысындағы 20 объект енгізілген. Алматы облысындағы 16 объектіні енгізу жоспарланып отыр. Аталған объектілердің барлығы өзінің ерекше тарихымен, көрнекілігімен, сәулетімен ерекшеленеді.

  - Мобильді қосымша гиді ретінде қандай образы таңдалды? 

- Мобильді қосымшадағы гидті AR технологиясын қолдана отырып жасадық. Тарихи орындармен таныстыратын гидтің образы ретінде қазақы шапан киген қарияның бейнесін таңдап алдық. Мұндай образды таңдаудағы мақсатымыз – қолданушы қазақ халқының мәдениеті мен рухын, табиғатын сезініп, тарихи орындар мен жерлерді, көне заманды еске алса екен деген ниет.

 - Мобильді қосымшаны қолдану инструкциясы туралы толығырақ айтып берсеңіз.

 - App Store және Play Market-тен «Tarihi jol»  деген қосымшаны тауып, жүктеп алсаңыз жеткілікті. Мобилді қосымша барынша түсінікті етіп жасалған және қолданушылар үшін арнайы нұсқаулықтар көрсетілген. "Тарихи жолдың" ерекшелігі – тарихи маңызы бар жерлерде орнатылған QR-кодты сканерлеу арқылы телефоныңызға жанды гид жасай аласыз. Телефоныңызда жанды гид көрініс береді және гид ретінде сізді орын туралы толық ақпаратпен қамтамасыз ете алады. Картадағы киелі аймақтардың көрінісін 360 градустағы видео және фотопанораманың көмегімен тамашалауға мүмкіндік бар

 - Мобильді қосымшадағы ақпараттар қандай тілдерде қолжетімді?

 - Пайдаланушы барлық ақпаратты бес тілде ала алады: қазақ, орыс, ағылшын, түрік, қытай.

 - Бағдарлама тек онлайн қызмет көрсете ме? Кей аймақтарда желілік байланыс жақсы дамымаған ғой. Бұл мәселе қалай шешіледі?

 - Бағдарлама жасамас бұрын біз де бұл мәселені толығымен зерттеп, шешімін таптық. Мобильді қосымшаны интернет желісі жоқ жерлерде де оффлайн режимде пайдалануға мүмкіндік бар. Бағдарламаны телефонға қондырған кезде барлық ақпарат қосымшамен бірге жүктеледі. Әрине, видео мен геолакация функциялары интернетсіз іске қосылмайды. Бірақ, гид және мәтін түріндегі ақпараттар барлық жағдайда қолжетімді.

 - Компанияның "Тариxи жолдан" басқа қандай туындылары бар?

 - «AV-Software» компаниясы 2014 жылы ашылған. Осы төрт жыл ішінде біраз жетістіктерге жеттік. Қоржынымызда 9 автоматтандыру жобасы бар. Осы күнге дейін 9 қосымша, 42 сайт, 50 логотип жасап шығардық.

 - Алда қандай жоспарларыңыз бар?

 - Алдағы уақытта «Тарихи жол» қосымшасына электронды аудармашы енгізбекпіз. Мысалы, Қазақстанға саяхаттап келген екі түрлі ұлт өкілі екі түрлі тілде сөйлейді. Біз олар бір-бірімн еркін ақпарат алмасып, пікірлерімен бөліскенін қалаймыз. Электронды аудармашының функциясы екі адамның айтқанын сол мезетте аударып беру болмақ. Осы арқылы біз адамдар арасындағы тілдік барьерді азайтуды көздейміз.

 -Қалай ойлайсыз, барлық құндылықтарды сандық теxнологияға көшіру керек пе? Оның қандай артықшылығы мен кемшілігі бар?

 - Дәл қазіргі жағдайда нысандарды сандық технологияға көшіру тиімді. QR төлемі арқылы қай аймаққа қанша адам барғанын бақылай алатын боламыз. QR төлемі  ұрлықтың алдын алуға көмектеседі. Ақша алып жүрмей-ақ, картаңызды біздің қосымшаға еңгізіп қойсаңыз, өте ыңғайлы болады. Бұл әдіс әсіресе шетелдіктер үшін қолайлы. Туристер Қазақстаннан банкомат таппай жүргендерін айтып, жиі шағымданады. Олар барлығын карточка арқылы төлеп үйренген. Төлем жүйесі арқылы қанша ақша түсіп жатқанын нақты көре аламыз. Жоғарыда айтып өткендай, біз қосымшаның көмегімен гидтің жұмысын жеңілдетеміз. Себебі көптеген мәдени-тарихи орындар еліміздің ше аймақтарында орналасқан. Ол жерлерге гид мамандар жиі бара бермейді. Жаңа технолгиялар заманында кез келген қызмет түрін барынша оңтайландырған дұрыс деп ойлаймын.

Сұқбаттасқан Дана Маратова